Alle Italiaanse steden hebben tenminste 1 kliniek (clinica) of hospitaal (ospedale). Men kan deze herkennen door het internationale teken, een witte 'H' op een blauwe achtergrond.
Openbare ziekenhuizen kan men terugvinden onder de rubriek Ospedali in de gouden gids en private ziekenhuizen onder de rubriek Case di cura private. Als je niet goed Italiaans spreekt of je wenst je te laten behandelen door een Engelstalige dokter zijn de volgende klinieken geschikt, daar zij Engelstalig personeel hebben: het Salvator Mundi International Hospital, Viale Mura Gianicolensi, 67, Rome (Tel. 06-588 961), het Rome American Hospital, Via E. Longoni, 69, Rome (Tel. 06-0622 551) en de Milan Clinic, Via Cerva, 25, Milan (Tel. 02-7601 6047).
Er is een sterk verschil tussen openbare en private ziekenhuisfaciliteiten in Italië, hoewel men in het algemeen beschouwt dat er weinig verschil is tussen de kwaliteit van de medische behandeling (vb. operaties).
De beste ziekenhuizen bevinden zich gewoonlijk in het noorden en het centrum van Italië, waarvan bepaalde, vb. 'the Cancer Hospital' (Centro Tumori) in Rome een uitstekende reputatie hebben wat betreft de medische behandeling door specialisten. Er zijn ook een aantal hoog gekwalificeerde universitaire ziekenhuizen. Private ziekenhuizen (cliniche), waarvan vele beheerd worden door de Romeinse Katholieke Kerk, bieden een goed alternatief voor de soms vreselijke faciliteiten van de openbare ziekenhuizen. Toch hebben ze niet noodzakelijk de meest geraffineerde toestellen. Sommige specialiseren zich eerder in bijzondere terreinen van de geneeskunde, zoals verloskunde en chirurgie, dan een volle dienst te leveren.
Een aantal private klinieken hebben overeenkomsten met regionale gezondheidsraard en voorzien bedden die kunnen gebruikt worden door nationale patiënten, hoewel er lange wachtlijsten kunnen zijn. Openbare ziekenhuizen hebben een afdeling (pronto soccorso) dat 24 uur open is voor noodgevallen (getroffenen).
Men kan je doorverwijzen naar een ziekenhuis of kliniek ter behandeling na de consultatie bij een dokter, behalve in noodgevallen. Normaal gezien mag je gaan naar het ziekenhuis in je eigen provincie, tenzij ze er geen chirurgie of behandeling uitoefenen. In sommige regio's kunnen patiënten doorverwezen worden naar een private kliniek zonder dat ze extra kosten moeten betalen indien het ziekenhuis geen behandeling kan bieden binnen een bepaalde periode
Je kan een operatie ook laten doorgaan in een ander ziekenhuis in een andere stad als je dit wenst. De ziekenhuizen met de beste faciliteiten zijn echter gevestigd in het noorden van Italië en hebben lange wachtlijsten. Een noodgeval buiten je eigen stad of provincie zal waarschijnlijk behandeld worden in een lokaal ziekenhuis.
De keuze van het ziekenhuis en de specialist hangt af van het feit of je voor een openbaar of privaat ziekenhuis kiest en of een behandeling noodzakelijk is. Een recente wet verbiedt private specialisten om operaties uit te voeren in staatsziekenhuizen. Als je behandeld wordt in een openbaar ziekenhuis moet je je laten opereren door een medische specialist van dienst. Als je je wilt laten behandelen door een bijzondere specialist of je wilt lange wachtlijsten ontwijken moet je echter de volle kost van de behandeling betalen.
In geval van ziekenhuisopname, verwacht niet gemakkelijk de juiste consultatiekamer te vinden daar er weinig Italiaanse ziekenhuizen receptiefaciliteiten hebben en de aanwijzingen kunnen verwarrend of buiten datum zijn.
Alle patiënten hebben recht op een brochure dat informatie bevat zoals: maaltijd uren, bezoektijden, gebouw plannetje, gegevens van dokters, ziekenhuis regels en de ligging van toiletten en telefoonkabines. Het kan echter zijn dat de informatie niet up-to-date of gebruiksvriendelijk is. Daarom is het gemakkelijker om het te vragen aan een dokter. De basis accommodatie in openbare ziekenhuizen bestaat gewoonlijk uit kamers met 3 tot 6 bedden. Eenpersoonskamers zijn meestal beschikbaar met badkamer voor een supplement van tussen 60 en 75 euro per dag. Een TV kan je huren aan een kleine toeslag indien het niet in de prijs inbegrepen is. Patiënten moeten gewoonlijk alles meenemen zoals: handdoeken, toiletgerief, slaapkledij en kamerjas. De maaltijden zijn gratis. Het voedsel is vaak niet te eten en het kan zijn dat je bijstand van buitenaf nodig hebt (voedselpakketten) als je een lange tijd in het openbaar ziekenhuis dient te blijven!
In private klinieken is het verblijf aangenamer aangezien er meer luxe is in de kamers zoals: airco, TV en telefoon en een extra bed voor een familielid indien nodig. Openbare ziekenhuizen hebben gewoonlijk beperkte bezoekuren van ongeveer 2 tot 3 uur per dag, terwijl private klinieken over het algemeen geen beperkingen hebben.
De behandelingen in openbare ziekenhuizen zijn gratis daar ze vergoed worden door de nationale ziekenzorg. Voor poliklinische patiënten zijn de behandelingen niet gratis zoals: consultaties, testen en operaties die geen hospitalisatie vereisen. Je betaalt de toegangskost (maximum 36 euro voor iedere behandeling. Zoals bij een andere medische behandeling moet je een verwijsbrief van je dokter voorleggen.
De kost voor hospitalisatie in een private kliniek kan heel hoog oplopen, vb. van 500 euro tot 3000 euro per dag voor de accommodatie (inclusief maaltijden en medicijnen), plus de kosten voor medische behandeling, vb. meer dan 5000 euro voor ernstige operaties. De kost voor private operaties variëren enorm volgens de reputatie van de specialisten en de kosten. Een operatie in het buitenland is veel goedkoper, vooral in Frankrijk.
Het Ministerie voor Gezondheid stelt een minimum marge voor alle privé-operaties. Informatie over specialistische behandelingen kan men verkrijgen bij de lokale ziekenzorg. Als je een ziekteverzekering hebt, ga dan op voorhand na of deze dekking verschaft voor je behandeling.
Als je niet gedekt wordt door de nationale ziekenzorg moet je betalen vooraleer je behandeling krijgt, ongeacht of je een private ziekteverzekering hebt. Sommige buitenlandse verzekeringsmaatschappijen hebben regelingen met verschillende ziekenhuizen en betalen onmiddellijk de rekeningen.
Als je het ziekenhuis mag verlaten en je hebt geen transport om naar huis te gaan, kan je gewoonlijk betalen voor een ziekenwagen. Vrijwillige diensten zoals het Rode Kruis (Croce Rossa) voorzien transportdiensten voor niet-dringende gevallen. Een lijst met de kosten is beschikbaar in de ziekenhuizen.