Men hoeft hier geen vergoedingen betalen en de scholen worden beheerd door de lokale onderwijsraad (LEAs). De staat is verantwoordelijk voor de financiering en het onderhoud.
In Engeland gebruikt men de term 'staatscholen'. Dit is om verwarring te vermijden bij de term 'publieke school'. Deze wordt namelijk in de VS (en Schotland) gebruikt om te verwijzen naar een staatsschool. In Engeland en Wales betekent dit 'private school'. Men verwijst dan ook officieel naar privéscholen als onafhankelijke scholen in Engeland en Wales.
Als je op het platteland woont behoort de lokale onderwijsraad bij één van de 39 Engelse of 8 Welse provincieraden.
Alle staatsscholen hebben een bestuursraad die bestaat uit een aantal ouders en ambtenaren (aangeduid door de lokale onderwijsraad), de rector en andere leerkrachten.
In Schotland moet de onderwijsraad een schoolcommissie samenstellen (bestaande uit verkozen ouders en leden) om deel te nemen aan het management en bestuur van de scholen. De meeste staatsscholen hebben een Ouders-Leraren Associatie (PTA).
Sommige staatsscholen (vooral lagere scholen) verwachten op ouders en liefdadigheidsbijdragen om het essentiële materieel te kunnen bekostigen (bv. Computers), boeken en schrijfgerief. Soms vinden er herstellingen plaats en leerkrachten moeten ook betaald worden.
De scholen die het best gefinancierd worden of die de beste faciliteiten hebben brengen niet altijd de beste examenresultaten mee.
De laatste jaren gingen de debatten over de grootte van de klasgroepen, hoewel dit probleem behandeld wordt door de regering: de omvang van de klasgroepen neemt af (ze worden kleiner aangezien de leerlingen ouder worden). De staatsscholen in het VK hebben bijna twee keer zoveel leerlingen per leerkracht als in vele andere EU-landen.
Privéscholen beschikken meestal over kleinere klasgroepen. Men krijgt er ook meer individuele aandacht en er worden betere resultaten behaald. Dit wordt aangemoedigd door studies in andere landen. Er is vaak een grote variatie tussen de leerprestaties in dezelfde klas. In het VK is er geen systeem waarbij men trage leerlingen weerhoudt (bv. voor een jaar) zoals men veel toepast in andere Europese landen.
In vele scholen heeft men 'streaming' geïntroduceerd, waarbij men leerlingen in groep lesgeeft, volgens hun bekwaamheden. Er is geen stigma verbonden aan 'streaming', dat eenvoudigweg erkent dat kinderen op verschillende niveaus leren en sommige intellectueler zijn dan andere.
Het analfabetisme is een probleem in het VK en de achteruitgang van lezen, schrijven en rekenkunde onder kinderen is zorgwekkend. In de basisschool is het niveau van lezen en schrijven vaak zwak, vooral in sloppenwijken, waar er veel sociale problemen zijn bij de bevolking. De laatste jaren is de golf tussen goede en slechte scholen verbreedt (in staats- en privéscholen).
In de slechtste scholen hebben leerlingen lage verwachtingen, een gebrek aan ambitie en worden ze niet aangezet om hun best te doen. Er heerst een cultuur waar leraren zich focussen op leerlingen die veel aandacht nodig hebben. Een goede eigenschap, maar helaas gaat dit ten koste van kinderen met intellectuele capaciteiten. De examenresultaten verschillen van school tot school, zelfs deze in hetzelfde gebied. Men zegt dat goede scholen beter worden, terwijl slechte scholen verslechten (de laatste jaren werden onsuccesvolle scholen bedreigd).
Er zijn twee soorten staatsscholen in het VK: provinciale scholen, en voluntary-aided & voluntary controlled schools. Hieronder volgt een beschrijving.
Bij deze scholen doet de bestuursraad beroep op het personeel van het school en hebben zij de verantwoordelijkheid voor de regelingen inzake toelating. De grond en gebouwen van het school worden beheerd door de bestuursraad of een liefdadigheidsinstelling. Vele van deze scholen werden onderhouden door subsidies maar dit verminderde in 1999.
Deze scholen voorzien basis- en middelbaaronderwijs en ze worden gesubsidieerd door de lokale onderwijsraad. Het verschil is dat de verantwoordelijkheid van voluntary-aided school gebouwen bij de vrijwillige instanties ligt (bv. een kerk of een stichting).
Scholen met C of E (Church of England) of Katholieke scholen kunnen gesubsidieerde scholen zijn. Provinciale scholen worden beheerd en volledig gefinancierd door de lokale onderwijsraad. Ze zijn niet-confessioneel (niet gesteund door de kerk) en voorzien basis- en middelbaaronderwijs. De lokale onderwijsraden hebben ook scholen voor kinderen met speciale onderwijsbehoeften. Staatsscholen in Engeland en Wales worden gewoonlijk als volgt ingedeeld.
Eens je de beslissing genomen hebt om je kind naar een staatsschool te sturen, adviseren de meeste geleerden om uw kind er tenminste een jaar naar toe te laten gaan. Zo kunnen ze zich aanpassen aan de omgeving en aan het leerplan, vooral wanneer de moedertaal niet Engels is.